Netflix’in çok beklenen gizem dizisi 1899 nihayet yayında. Efsane dizi Dark’ın yapımcılarının elinden çıkan dizi gerçekten heyecan vericiydi. Bilindiği üzere dizi 19. yüzyılın sonunda buharlı bir gemiyle Londra’dan New York’a doğru giden yolcuların hikâyesi…
Bu yazıda dizinin final çözümü, son teorileri ve detaylar yer alıyor.
Yazının bundan sonrası spoiler içeriyor.
Nedir bu simülasyon?
Çözümü konuşmaya en sondan başlamamız gerekiyor; bunu yapmazsak olaylara bütüncül bakamayız. Finalde Maura gözlerini bir uzay gemisinden açtığında şunu anlıyoruz: Dizi sandığımız gibi 1899 yılında geçmiyor. Aslında seyrettiğimiz her şey detaylı bir simülasyon ve sisteme bağlı insanlar 2099 yılında uzayda seyreden Prometheus adındaki bir uzay gemisinin içerisinde…
Simülasyonun 1899 yılında geçmesinin nedeni teorik olarak şu: Üç ya da 4 sahnede gösterilen, Maura’ya ait The Awakenning- Uyanış adındaki romanın ilk basım tarihi 1899. Bu kitabı okuduğu anlaşılan Maura, nasıl Platon’un mağara alegorisinden etkilendiyse demek ki bu kitaptan da etkilenmiş.
Bu sim-e bağlı kişi sayısı üzerine iki farklı teoriden bahsedebiliriz. Beşinci bölümde gemi üzerinde hayatta kalanlar topluca gösteriliyor. Burada tam 14 kişi var. Bir de sisteme yani Henry’e çalışan Sebastian var. Toplamda 15 kişi ediyor. Zaten bunların tamamını en sonda uzay gemisinde görüyoruz. Orada sim-e bağlı bu 15 kişi tek tek gösteriliyor. Ancak uzay gemisinin büyüklüğünü göz önüne alırsak geminin yolcu sayısı kadar kişi yani 1423 kişi sisteme bağlı olabilir. Ama biz yorum yapmadan gördüğümüze göre değerlendirme yaparsak sim-e bağlı toplamda 15 kişi var demek zorundayız.
Yani Maura, 19. yüzyılda zor şartlarda tıp okuyan bir doktor değil. Finalde görülen tarihi doğru kabul edersek Daniel ve Maura 2090’larda yaşayan bilgisayar bilimcileri ya da yazılım uzmanları, ayrıca Maura’nın tıp alanında ve beyin üzerinde çalışmaları olduğu anlaşılıyor. Zaten Daniel pek çok sahnede üzerine basa basa sen gerçekte kimsin diye sorarken yani Maura’yı uyandırmaya çalışırken bunu kastediyordu. Maura aslında kocası Daniel’le birlikte bu sim-i ya da sim-leri yaratan kişi… Daniel muhtemelen teknik detayları hallediyordu, Maura ise sim-in kurgusunu, katılımcıları vs. geriye kalan her şeyi o tasarlıyordu. Dikkat ederseniz çocuğu saklandığı sim-de konuşurlarken Daniel bu yarattığımız ilk simülasyon diyor. Demek ki bu ikisi böyle küçük bir odayla başlamışlar ve sonra sim-leri büyüttükçe büyütmüşler.
Elliot yaşıyor mu?
Çocukları Elliot büyük olasılıkla gerçek yaşamda çoktan ölmüş. Onun saklandığı odanın yani ilk sim-in bir mezar taşının altına yapılması bunu gösteriyor. Ayrıca Daniel, Maura’ya “Onun ölümüne engel olamazsın” demişti. Çocuğun bedenini bu yüzden uzay gemisinde görmedik. Maura büyük olasılıkla çocuğunun bedeni öldükten sonra da zihnini bir şekilde bu sanal gerçekliğe hapsetmeyi başardı. Çünkü kendisi sinirbilimde ve beynin işlevleri noktasında uzman birisi. Maura çocuğuna birlikte olmamızın tek yolu bu, derken bunu kastediyordu. Onun ölümüne engel olamayacağını biliyordu. Çocukları Elliot hayatta kalamayacağı bir hastalığa yakalanıyor. Ancak Maura bu ölümü kabullenmek istemiyor ve onunla sonsuza kadar birlikte olmak için çocuğun zihnini bu sim-e hapsediyor.
Böylece kendisinin, çocuğunun ve kocasının birlikte olduğu sim-ler tasarladı. İlk sim-in hangisi olduğunu Daniel’den duymuştuk. Bu noktada benim tahminim çocuk hayattayken onun zihnini sim-lere aldı. Çocuk öldükten sonra da bunu devam ettirdi.
Kendisini de bu sim-e bağlıyor ve sim-den çıkış kodunu bilerek unutuyor. Henry’nin çocuğa annen hepimizi kandırdı demesinin iki nedeninden birisi buydu.
Daniel neden Maura’yı uyandırmak istiyor?
Daniel yani Maura’nın kocası madem bu sim-i tasarlayan iki kişiden birisi neden onu uyandırmaya çalışıyor? Soru bu… Neden işleyen bu sistemi bozsun ki? Bunun nedeni en tepede yani uzay gemisinin olduğu gerçeklikte işlerin kötü gitmesi. Maura’nın bir türlü göremediğimiz abisi Ciaran tüm programı ele geçirmiş. Daniel’ın sayısız kez tekrar etmiş bu sim-e müdahale etmeye başlamasının nedeni bu.
Şuna dikkat: Tüm bu tasarımın Maura ve Daniel’e ait olduğunu biliyoruz. Ancak bu resetleme olayını onları tasarlamadığını ve dıştan bir müdahale yapıldığını düşünebiliriz. Bence asıl konuşmamız gereken yer burası. Çünkü açıkça dıştan yapılan bir müdahale var.
Henry gerçekten Maura’nın babası mı?
Bunun aksini hiç duymadık ve öyle görünüyor; ancak soru sormaya başlayınca öyle olmayabileceğini anlıyoruz. Bir kere Maura’nın da diğer herkes gibi o gemiden öncesine ait sahte anıları olmak zorunda. Yoksa sim gerçekçi olamaz. Bu nedenle kendisine annesinin delirdiği, sonra babasının bir araştırma merkezi ya da hastanesi kurduğu bir kurgu tasarlıyor. Ben o hastanede doktordum diyor örneğin Ama aslında kendisi gelecekte yaşıyor. Çocuğunun olamayacağını söylüyor; ama çocuğu zaten var. Dolayısıyla geçmişine dair anıları tamamen sahte….
Şimdi Henry’e gelebiliriz. Henry’nin kendi söylediği gibi bir amacı var. Maura’nın bu döngüye sonsuza kadar hapsolmasını sağlamak. Ama neden? Kendi kızına neden böyle bir şey yapsın? Kızı kendisini buraya hapsetti diye ona kızgın mı? Ama bu çok basit bir neden… Onun düşmanlığının ardında başka bir neden olmalı…
Maura’yı uyandırmaya uğraşan Daniel ne demişti? “Uyanmalısın. Yoksa uğruna uyanacak bir şey kalmayacak ve bilincin sonsuza kadar buraya hapsolacak.” Hemen soruyu soralım. Maura’nın uyanmamasını isteyen kişi kim? Hiç görmediğimiz abisi Ciaran. O her ne yapıyorsa “gerçek dünyada” Maura’nın uyanıp işlerini bozmasını istemiyor.
Peki, sim-e gelirsek Ciaran’ın istediğini gerçekleştiren kişi kim? Elbette Henry… Henry ve yardımcısı Sebastian aynen Daniel gibi her şeyin farkında. Onlar bir yönden Matrix’in içinde ama uyanmış haldeler. Hepsinin bir misyonu var. Henry, kızı Maura sonsuza kadar o döngüde kalsın diye uğraşırken Daniel bu döngüyü kırmak istiyor.
Büyük resim oluştu mu aklınızda? En başta böyle kendisini sekiz günde bir tekrar eden döngü falan yoktu. Bir sim vardı tamam ama döngü yoktu. Ciaran sistemi hackledi ve kardeşinin oradan çıkmaması için onu bir döngüye hapsetti. Döngünün devam etmesini sağlamak için kullandığı kişiyse Henry. Sebastian’ı ve gemideki 15 kişi uzay gemisinde uyurken gördük; bunun iki istisnası vardı: Çocuk ve Henry. Çünkü bunlar aslında gerçek yaşamda olmayan kişiler. Daniel, çocuğunu sim-in içinde uyandırıp kendi tarafına çekti; ama Henry için bu söz konusu olamaz.
Henry de aynen Sebastian gibi gerçekten oradan çıkabileceğini düşünüyor; ancak hiçbir zaman oradan çıkamayacak çünkü gerçek bir bedeni yok. Maura’nın abisi Ciaran, Maura’nın orada kalmasını garantiye almak için Henry’i bir koruma programı gibi kullanıyor.
Maura, Daniel’in müdahalesi olmasa oradan kurtulamazdı. Ayrıca dikkat ederseniz Maura 1011 numaralı odaya girince ki ilk kez bu kadar ileri gittiğini biliyoruz hemen koruma programı Henry devreye girdi. Birden bire ve aniden. Hemen siyah renkli iğneyle onun geriye gitmesini ve her şeyi unutmasını sağlıyor. İğne de elbette bir kod ve kodun amacı Maura’nın unutmasını sağlamak.
Bu deneyler Henry’e ne kazandırıyor?
Henry’nin tüm bu resetlemelerde insan davranışlarını incelemeye çalışmasının iki nedeni var. Birincisi bu koruma kodunun (yani Henry’nin kendisinin) Maura’nın kendi kurguladığı baba figürüyle uyumlu olması. Maura’nın kurgusunda babası insan beynini ve buna bağlı davranışları inceleyen birisi. Ciaran sistemi hackleyerek sim-e sızması sonrasında oluşturduğu Henry’nin de buna uygun bir görevi olması gerekiyor ki Maura uyanması. Sen babam olamazsın, demesin. İkincisi Henry’nin kendisi de kod olduğunu anlamamaya devam etmesi gerekiyor. Yani onun da uyanmaması gerekiyor. Çok düşük bir olasılık ama diyelim ki Henry gerçek bir insansa ve bedeni varsa ki bence yok zihinin manipüle edildiğini anlamaması gerekiyor. Bir kızı var, onunla bir geçmişi var… Böylece aynen kendisinin söylediği gibi kendi inandığı gerçekleri görmeye devam edecek. Münipüle edildiğini ve gerçek olmadığını anlamayacak.
1899 incelemesinin tamamına 25. Kare Youtube kanalı üzerinden ulaşabilirsiniz.
