İrlanda, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere ortak yapımı The Green Knight- Yeşil Şövalye (2021) 14. yüzyıl İngilizcesiyle yazılan bir romansın sinemaya aktarılmış hali. Romans sözlükte; piyano için yazılmış, genellikle dörtlüklerden oluşan sözleri bulunan, şarkı türünde beste anlamına geliyor ve özellikle orta çağ şövalyelik sistemini anlatışıyla karakterize olmuş bir edebiyat türü olarak kabul ediliyor.
Filmin alıntılandığı Sör Gawain ve Yeşil Şövalye (Orta İngilizce: Sir Gawayn and þe Grene Knyȝt) Orta İngiliz edebiyatının başyapıtlarından birisi olarak kabul edilen anomim bir şiir. Şiirin 14. yüzyılın sonunda İngiltere’nin West Midlands bölgesinde bestelendiği düşünülmektedir.
Sör Gawain ve Yeşil Şövalye “romansı” Vikipedi’de şöyle aktarılıyor:
Kafa kesme oyunu ve kazanç değiş tokuşunu birleştiren olay örgüsüyle en bilinen Arthur hikayelerinden biridir. Her biri bob ve wheel denilen kafiyelerle biten aliterasyonlu dizelerden oluşmuş bentlerle yazılmıştır. Gal, İrlanda ve İngiliz hikâyelerinin yanı sıra Fransız şövalyelik geleneğinden de yararlanmaktadır. Bu, tipik olarak mertliğini test eden bir göreve giden bir kahramanı içeren şövalye romansının önemli bir örneğidir.
Bir yıl ve bir gün içinde karşı bir darbe alması koşulunda herhangi bir şövalyeyi baltasıyla kendisine vurması için meydan okuyan gizemli bir “Yeşil Şövalye”den gelen bir teklifi Kral Arthur’un Yuvarlak Masa şövalyelerinden birisi olan Sör Gawain’in nasıl kabul ettiğini anlatmaktadır. Sör Gawain teklifi kabul eder ve darbesiyle onun kafasını uçurur, ardından Yeşil Şövalye ayağa kalkar, yerden kafasını alır ve Gawain’e önceden belirledikleri zamanı hatırlatır.
Şiir, aynı zamanda Pearl, Purity ve Patience adında üç dini anlatı şiirini de içeren bir el yazması olan Cotton Nero A.x.’de hayatta kalmıştır. Dört şiirin de Orta İngilizcenin Kuzey Batı Midland lehçesiyle yazıldığı için hepsinin “Pearl Poet” (İnci Şairi) ya da “Gawain Poet” (Gawain Şairi) mahlaslı aynı yazar tarafından yazıldığı düşünülmektedir.
(https://tr.wikipedia.org/wiki/S%C3%B6r_Gawain_ve_Ye%C5%9Fil_%C5%9E%C3%B6valye)
Şimdi bu kısa bilgilendirmeden sonra gelelim filmimize. Filmi baştan sona kadar dikkatle izlemeye çalıştım.
Orijinal Adı: The Green Knight
Tür: Drama, gizem, gerilim
Yönetmen: David Lowery
Ülke: İrlanda, Kanada, Amerika Birleşik Devletleri ve İngiltere
Gösterim Tarihi: 06 Ağustos 2021 (Türkiye)
Oyuncular: Dev Patel, Alicia Vikander, Anaïs Rizzo, Joe Anderson, Sarita Choudhury
Süre: 02s 10dk
IMDB: 7,2 – 25. Kare puanı: 6,9
The Green Knight- Yeşil Şövalye İzlenimlerim
Öncelikle bu film orijinal romansa bağlı kaldığı ve olay örgüsü şekillenirken, karakterler aktarılırken orijinal metin üzerinden ilerlediği için oldukça farklı bir kurguya ve anlatı tarzına sahip. Bu nedenle film, oldukça ağır ve zor alt metinlerin birbiri ardına sıralanmış hali gibi duruyor.
Ben orijinal metnin ne anlattığını birkaç farklı yabancı kaynaktan okudum. Film, minik değişimler dışında 14. yüzyıl İngilizcesiyle yazılmış zor bir metni birebir takip ediyor. Bu nedenle filmin günümüz sinema mantığından ve kurgusal örgüsünden hayli uzak olduğunu söyleyebilirim.
Peki, bu hoşuma gitti mi? Hayır, gitmedi. Filmin neredeyse tablo gibi çekimleri, son derece etkileyici müzikleri ve özellikle “Yeşil Şövalye” karakterinin karizma görüntüsü bile beni filme çekemedi. Film ortalama bir sinema seyircisini sıkacağı gibi benim gibi gizem meraklılarını tatmin edebilecek bir “sonuca” sahip değil. Film metinsel olarak çok ağır ve buna bağlı olarak çok yavaş ilerliyor. Size ne karakterleri ne de olay örgüsünü tamamen çözme şansı vermiyor. Filmi tamamen anlayabilmek için orijinal şiire ve onun anlattığı hikayeye gitmek zorundasınız. Bunu kaç kişi yapabilir ki ya da yapar ki? Bu durum filmin “izlenebilirlik” hanesine kocaman bir eksi bence.
Diğer taraftan film İngiliz edebiyatının önemli bir eserinden alıntılandığı için yabancı sitelerde film üzerine hazırlanmış uzun anlatı metinleri bulunuyor. Bu gayet doğal; çünkü Batı edebiyatının herkesçe bilenen ya da en azından duyulan bir metni sinemaya aktarılıyor. Tabii ki filmin orijinal eserle karşılaştırılması, karakterlerin anlatımı onlara gayet zevkli ve eğlenceli geliyor.
Ancak film beni ne heyecanlandırdı, ne de seyir zevki verdi. Bu sitede ve 25. Kare Youtube kanalında beğendiğim, bana heyecan veren filmler üzerinde uzunca durmak bana büyük bir keyif veriyor.
Sonuç Olarak
Toparlarsam The Green Knight- Yeşil Şövalye (2021) kötü bir film diyemem. Böyle söylemek filmin ardındaki büyük emeğe saygısızlık olur. Bu, her bir karesi için tek tek uğraşılmış, her yönden emek isteyen bir yapım. Çekim teknikleri, görsel başarısı çoğu sahnede (karanlık çekimler dışında, onlar çok yetersizdi) üst seviye. Müzikler sanıyorum En İyi Film Müziği Oscar’ı alabilecek kadar iyiydi.
Ancak film kurgusal olarak özellikle orijinal metni bilmeyenler için sıkıcı… Karakterleri tamamen anlamanız ve çözmeniz için orijinal metne gitmek zorundasınız. Böylece filmin bir tarafı hep eksik kalıyor. Film sona erince 10’larca tahminde bulunabilirsiniz, çeşitli yorumlarda bulunabilirsiniz, teoriler üretebilirsiniz; ama metnin orijinalinde anlatılan son tek… Sadece filme bakarak o “tek sona” ulaşma şansınız yok. Ben orijinal metnin neyden bahsettiğini genel hatlarıyla okuduğum için finalin ne anlama geldiğini de biliyorum. Ancak metni bilmeseydim o sonuca varamazdım. Bu mümkün değil.
Sonuç olarak filmi önermiyorum. The Green Knight- Yeşil Şövalye (2021) ödül de alsa (ki En İyi Film Oscar’ını alacağını düşünmüyorum, başka ödüller alabilir ve alacaktır) 25. Kare takipçilerine öner(e)mediğim bir yapım.
Seyir zevki olmadıktan sonra aldığı-alacağı ödüller bizi neden ilgilendirsin ki?
(Not: Alicia Vikander’ı seyretmek harikaydı. Onun oyunculuğunu çok beğeniyorum)