Full Metal Jacket… Stanley Kubrick imzalı bu film kimine göre başyapıt kimine göre de çekişmiş en iyi savaş filmi. Bu yazıda filmin bazı detaylarını konuşalım. Yazıda spoiler yer alıyor.
Orijinal Adı: Full Metal Jacket
Tür: Drama, savaş
Yönetmen: Stanley Kubrick
Ülke: İngiltere, Amerika
Türkiye Gösterim Tarihi: 06 Ekim 1995
Oyuncular: Matthew Modine, R. Lee Ermey, Vincent D’Onofrio
Süre: 1 saat 56 dakika
Bu Bir Vietnam Savaşı Filmi Değil
Filmin yarısı bir askeri eğitim kampında diğer yarısı Vietnam’da geçiyor. Ancak film Vietnam savaşını anlatan klasik bir savaş filmi değil. Aslında bu bence bir savaş filmi de değil. Dış dünyada devam eden savaşa değil tam aksine bireylere ve onların psikolojilerine odaklanıyor.
Örneğin Stanley Kübrick üstad ilk yarıda gülümseyebilen bir askerin bir tür canavara dönüşümünü aktarıyor. Bu anlatım dili gerçekten çok etkili. Uzunca bir süre sadece eğitime odaklanıyor. Askerlerin kendi aralarındaki konuşmalarına hiç değinmiyor. Küfürler, hakaretler, eğitimler, ağza alınmayacak tanımlamalar, dayaklar, disiplin… İnsanın bunları seyrederken başı dönüyor.
İlk bölümde saçları kesilen ana kuzularının hissiz ve duygusuz ölüm makinelerine dönüşümü anlatılıyor. İşte bu eğitimi gördükten sonra helikopterdeki manyağın sivil halkı tararken neden sırıttığını anlıyorsunuz; aynı zamanda diğerlerinin ona neden müdahale etmediğini. Adamlar normal değil. Öldürmeye programlanmış, his yoksunu ve kendilerini tanrı gibi gören tipler bunlar. Ya öleceksin ya öldüreceksin başka yol yok…
İkinci Bölüm İlk Bölüm Sayesinde Aydınlanıyor
Bu filmin savaşa odaklanan ikinci bölümü bile bence savaşı anlatmıyor. Tabii pek çok alt metinle beraber Palyaço’nun da bir katile dönüşmesi anlatılır. O, bir sahnede insan doğasının iki yüzü var demişti. Onun yakasındaki rozet barışı; kasketindeki born to kill yazısı da savaşı aktarıyordu.
Bu savaş muhabiri bile en sonda hem de yakından ve gözlerinin içerisine baka baka hem de bir kadına ateş ediyor ve onu öldürüyor. Palyaço savaşın ve insan doğasının ikinci yüzüne işte bu kadar direnebiliyor.
İlk bölümde askerlerin saçlarının traş edilmesi onların kimliklerinin ellerinden alınması prosedürünün bir parçası. Ne isimlerini duyarız bunların ne de dikkat ederseniz kamera bu ilk sahnede onların yüzüne odaklanmaz. Sadece komutanın sesi ve hakaretleri kalır aklımızda… Giysileri ve saçları aynıdır. İsimlerini kimse sormaz bile. Sadece komutanın taktığı isimleri duyarız… Verecekleri cevaplar rutine binmiştir. Cümleleri sir ile başlamalı ve sir ile bitmelidir.
Komutan herhangi birisiyle konuşma yaparken onların özel alnını ihlal eder. Onun bu kadar yakınlaşmasının nedeni budur. Onlara ait hiçbir özel alan yoktur burada. Hakimiyet tamamen komutandadır.
Bu ilk bölümü anlamadan ikinci bölüme anlam yüklemek imkansız. Cephedeki askerlerin tamamının böyle bir eğitimden geçtiğini ve onların neden bu kadar hissiz ve duygusuz makinelere dönüştüğünü anlıyorsunuz.
Full Metal Jacket incelemesinin tamamını 25. Kare Youtube kanalından seyredebilirsiniz.
Ben bu filmi beğenmiştim. Çünkü gerçek dünyayı hatırlatıyor, belki acımasız ama öyle.