American Beauty– Amerikan Güzeli (1999), Kevin Spacey’in başrolünde yer aldığı 1999 yapımı bir drama filmi. Film kenar mahallelerin birisinde (banliyö deniliyor) bahçeli, genelde iki katlı, Amerikan filmlerde sıkça gördüğümüz ev tipinde yaşamını sürdüren orta ekonomik sınıfa mensup insanların yaşamına odaklanıyor. Lester Burnham isimli orta yaşlı bir adamın evliliği sadece kağıt üzerinde devam etmektedir. Ne karısı ne de kızıyla doğru düzgün iletişim halinde olmayan Lester kızının en iyi arkadaşı Angela’ya aşık olunca bir tür orta yaş krizine girer ve hayatında önemli değişimler yaşamaya başlar.
Filmde dıştan bakıldığı zaman son derece parlak ve göz alıcı bir imaja sahip (imaj her şeydir) kapitalizmin bir başarısı olarak sunulan (belki de gerçekten öyledir) Amerika rüyasına içten bir bakışla çok ciddi sağlam bir durum tespiti yapılıyor.
İmajın her şey olduğu kapitalist düzende toplumun bir prototipi olan aile üzerinden tümevarım yöntemiyle bir sistem okuması (eleştiri değil bence okuma… Sosyoloji biliminin yaklaşımıyla veriliyor tüm olaylar) yapılıyor.
Bu filmde bastırılmış duyguların ya da “mahalle baskısının” sadece doğu toplumlarına özgü bir durum olmadığı görülüyor. Kâr odaklı kapitalist düzen yapabileceği en büyük hatayı çoktan yapmıştır bile; insana yatırım yapma fırsatını kaçırmıştır. Aynı evde yaşayan ama birbirine tamamen yabancı insanlar görüyoruz filmde. Mutluluğu hep başkalarında ve “dışarıda” arıyor bu bireyler. Paylaşmayı, konuşmayı, cinselliği, koşmayı, doğaya açılmayı çoktan unutmuş aile bireyleri koltuk takımlarının markasını, kıyafetlerini, toplantılarda mutluymuş izlenimi vermeyi ve daha nice “ihtiyaçları” yaşamın kendisinin yerine koymuştur bile. Yaşam artık bunlardan ibarettir onlar için.
Yemek masasına otururlar ama masada anne (Carolyn), baba(Lester) ve kız (Jane) değil üç tane yabancı vardır örneğin.
Anne kocasını bir başkasıyla aldatmaktadır. Üstelik aldattığı kişi de evlidir. Muhtemelen onun karısı da adamı aldatmaktadır ki bunun ip uçları toplantıda verilmiştir zaten. Baba hem kızı hem de karısının gözündeki otoritesini kaybetmiş, bir köşeye sinmiş ve mutsuz bir karakterdir. Bir rüzgarın önünde savrulan bir yaprak gibidir. Kız ise aslında tüm aksi söylemlerine rağmen hala ailesinden ilgi görme ümidini kesmemiş bir ergendir.
Bir diğer evde daha farklı bir manzara görüyoruz. Her fırsatta ordudan birisi olduğunu söyleyen bir baba karakteri (Colonel Fitts), onun otorite takıntısı altında ezilen bir çocuk (Ricky) ve mücadeleyi çoktan bırakmış bir anne (Barbara) figürü görüyoruz. Bir insanın mücadeleyi bırakmayı korkunç bir sondur. Bu aileyi faşizmin baskısı altında ezilen bir toplum ve onun nihai sonucu gibi düşünebiliriz.
American Beauty Amerikan Güzeli (1999) eski ama eskimeyen muhteşem filmlerden bir tanesi. Muhteşem oyunculuklar, harika bir senaryo, aynı zamanda sembolik bir anlatım dili ve sağlam bir final. Kaçırmayın diyorum.
Orijinal Adı: American Beauty
Tür: Drama
Yönetmen: Sam Mendes
Ülke: Amerika
Türkiye Gösterim Tarihi: 18 Şubat 2000
Oyuncular: Kevin Spacey, Annette Bening, Thora Birch, Wes Bentley, Mena Suvari
Süre: 2 saat 02 dakika
Amerikan Güzeli film incelemesinin tamamına 25. Kare Youtube kanalı üzerinden ulaşabilirsiniz.
