Bu yazıda baş rolünde Christian Bale’in yer aldığı; senaryosu, oyuncu kadrosu, karanlık-kasvetli görsel atmosferi ve sürpriz sayılabilecek sonuyla seyredilmeyi hak eden bir psikolojik gerilim filmi olan Makinist üzerine konuşmak istiyorum.
Filmin 321.000 oylama sonucu oluşan IMDB puanı 7.7. Filmin genel kalitesini yansıtan bu puan ve her zamanki gibi muhteşem bir oyunculuk sergileyen Christian Bale bile sanırım karşımızda seyredilmeyi hak eden bir film olduğunu göstermekte. Ünlü oyuncunun bu rol için 80 küsur kilodan 54 kiloya kadar düştüğünü ve bu anlamda bir rekora imza attığını da söyleyelim.
Genel İzlenimlerim
Filmin sürükleyiciliğinin zaman zaman düştüğünü, hatta bazı sahnelerin sıktığını söyleyebilirim. Ancak gereksiz gibi görünen diyaloglar bizim Trevor’ın psikolojik durumunu daha iyi anlamamızı sağlamakta. Filme yönelik eleştiriler olsa da genel olarak başarılı bir film olduğuna şüphe yok. Bence eleştirileri göz ardı edin ve Fight Clup, Predestination ya da Zindan Adası gibi klasikler seviyesinde bir beklentiye girmeden, kendine özgü bir atmosferi ve anlatımı olan bu filme bir şans verin.
Konusu
Filmde yaklaşık bir yıldır uykusuzluk sorunu çeken hatta bir yıldır hiç uyumadığını söyleyen bu yüzden de 54 kiloya kadar düşmüş bir fabrika işçisinin yaşadıkları anlatılmaktadır. Trevor isimli bu işçi uykusuzluktan kaynaklanan bir dikkatsizlik sonucu bir arkadaşının kolunun makineye kısılmasına neden olur. Filmde bu uykusuzluğuna neden olan sorunun ne olduğu irdelenmektedir.
Bu kısa bilgilendirmeden sonra filmin senaryosu ve sonuna ayrıntıları konuşmaya başlayalım. Yazının bundan sonrası spoiler içeriyor.
Kolay Değildir Vicdan Hesaplaşması
Bu filmi tek cümleyle; suç işlemiş bir kişinin kendi vicdanıyla hesaplaşması olarak özetleyebiliriz. Filmin çözüm bölümünde Trevor’ın kendi kullandığı kırmızı arabasıyla bir çocuğu çarptığını ve dönüp yardım etmek yerine oradan uzaklaştığını göreceğiz. İşte bu vicdan azabı onun uykusuzluk çekmesine ve kendini sorgulamasına yol açıyor. Bu vicdan azabı 1 yıldır süren uykusuzlukla birleşince Trevor artık halüsinasyonlar görmeye ve gerçekliği kaybetmeye başlıyor.
Filmde gerçekliğin ve hayalin iç içe geçtiği sahnelerin yanında tamamen Trevor’ın hayali kurgusundan ibaret olan sahneler de yer almakta.
Şimdi bu bilgiler ışığında filmin önemli noktalarına ve sahnelerin gerçekte hangi anlamları taşıdığına göz atalım.
Sahne Sahne İncelemeler
Trevor’ın hayatındeki iki kadından birisi olan Sitivi, Trevor’ın para karşılığı birlikte olduğu bir karakter. Sitivi bu sahnede ona omlet yapabileceğini söylüyor. Bunun nedeni Stivi’nin yaşadığı hayatı eğer bunu yapabileceğini birisini bulursa, bırakmak istemesi. İlerde bu hayalini Trevor’la gerçekleştirmeyi deneyecek ama bu denemesi hüsranla neticelenecek.
Trevor’ın her gün kahve içmeye geldiği bu mekanın havaalanı olduğu anlaşılıyor. Trevor iş çıkışında arkadaşlarının poker oynama teklifini “Başka bir planım var.” diyerek reddetmişti. O her gün buraya geliyor ve saatlerce kahvesine bakarak hiç kimse ile konuşmadan oturuyor. Trevor’ın havaalanına gelme nedeni tam bir yıl önce gerçekleşen kazada ölen çocuğa havaalanı yolunda çarpması.
Trevor hayali senaryosunu işte bu mekânda oluşturuyor. Bu sahnede görülen kadın Trevor’ın daha önce arabasıyla çarparak kaçtığı çocuğun annesi. Masadan kalktığında bahşiş olarak masaya 20 dolar bırakıyor. Film boyunca ona iyilik yapmaya ve hem onunla hem de çocuğu ile ilgilenmeye çalışarak vicdanını rahatlamaya çalışıyor.
Trevor, Mari’nin burada söylediği “Biraz daha zayıf olsaydın var olmazdın” sözünü dejavu olarak niteliyor. Bu sözün aynısını ona daha önce Stivi söylemişti. Trevor şu an gerçeklikten kopmuş bir halde hayal dünyasında olduğu için aslında rahatlıkla kimin söylediğini hatırlaması gereken bu sözün dejavu olduğunu düşünüyor.
Saat Neden Sabitleniyor?
Trevor saate baktığında saatin 01:30’da sabitlendiğini saniyenin hareket etmediğini görüyor. Bunun nedeni geçmişte yaşadığı kazanın tam olarak bu saatte gerçekleşmesi. Trevor film boyunca defalarca saatin ilerlemediği anlarla yüzyüze gelecek.
Bu sahnede dikkatimizi çeken iki nokta var. İlki daha önce de bahsettiğim gibi yüksek miktarda bahşiş bırakması. İkincisi şu: Bu sahneyi dikkatle izlerseniz hiç kopma yaşanmadan ilerleyen bu sahnede Trevor’in eline çatal almasına rağmen kekten hiç yemediğini görebilirsiniz. Ancak masadan kalkarken kekten bir parça yenildiği görülüyor. Bunun nedeni Trevor’in hayali kurgusunda kendisinin kekten bir parça yediğini düşünmesi.
Tuvaleti temizlediği sahne
Trevor’in banyoda özellikle belirli bir yeri temizlemeye çalıştığı bu sahnenin de tamamen hayali olduğunu söyleyebiliriz. Bu temizlediği yer daha sonra Ivan’ın kanının aktığı yer. Belki zihni bu hesaplaşmanın kaçınılmaz olduğunun ve yaşanacakların farkında. Ya da ikinci bir olasılık şu: Filmin en sonunu nasıl en başında seyrettiysek bu sahne de Ivan’ı öldürdükten sonra yaptığı temizliği gösteren bir an. Her iki durumda da bu sahnenin gerçek olmadığını söyleyebiliriz.
Bu sahnede Trevor’dan uyuşturucu testi için idrar istemeleri ayrıca daha sonrasında yaşayacağı bazı olaylar Trevor’ın hayali kurgusunda iş yerindeki herkesi kendisine karşı komplo kurmakla suçlamasına neden oluyor.
Bu, İvan’ın ilk kez kendini gösterdiği sahne. Trevor araba çakmağına baktığında kısa süreli bir duraksama geçiriyor. Bunun nedeni, araba çakmağının daha önce onun kaza yapmasına neden olması. Trevor burada çakmağın atmasını beklerken bir an gözlerini kapıyor ve yan tarafta IVAN beliriyor. Zaten çakmağın atma süresinin ne kadar uzun olduğunu fark edebilirsiniz. Trevor başka bir sahnede araba çakmağına tekrar basacak ve çakmağın ne kadar kısa sürede attığına şahit olacağız. Trevor burada tamamen halüsinasyon görmekte. Zaten ilerideki sorgu sahnesinde Ivan diye birisinin fabrikada çalışmadığını öğrenecek. Tabi ki Trevor’ın buna inanması epey zaman alacak.
Filmin kırılma anlarından biri tam da bu an. Gördüğü halüsinasyonun etkisiyle yaşadığı dikkatsizlikten ötürü arkadaşı Milır’ın kolunun makinede sıkışmasına ve kopmasına neden olur. Bu durum Trevor’ı iyice paranoyak hale getirecek ve işten kovulmasına neden olacak.
Makinist film incelemesinin tamamını 25. Kare Youtube kanalından seyredebilirsiniz.